Povodom početka Festivala internacionalnog alternativnog teatra (FIAT 2020), danas je u holu KIC-a „Budo Tomović“, u Podgorici održana konferencija za medije. O ovogodišnjoj selekciji, i sadržajima festivala, govorile su direktorica Ana Vukotić, selektorka tamičarskog programa Ana Vujošević, savjetnik u Ministarstvu kulture Ilija Subotić, i Ana Medigović, sekretarka Sekretarijata za kulturu i sport glavnog grada.

Ove godine FIAT počinje 4. a završava 13. septembra performansom “FIAT art zone Živa voda – Dabovići BB“, umjetnice Tamare Vujošević Mandić, u čast poznatog crnogorskom pozorišnom reditelju, dramaturgu i producentu, jednog od osnivača FIAT-a Slobodana Milatovića.

Virusna pandemija cijeli je svijet zaustavila, međutim, organizacioni tim FIAT-a predano je radio, pa su ovogodišnji programski koncept i selekcija, zahvaljujući selektorki, glumici Ani Vujošević, pravovremeno usklađeni s ekstremnom situacijom u kojoj se našla naša zemlja. Od pristiglih trideset devet prijava selektovano je deset ambicioznih i smjelih predstava iz Italije, Francuske, Mađarske, Slovačke, Litvanije, Češke, Hrvatske i Crne Gore.

Budući da je pandemija uticala na društvene procese u cijelom svijetu, nakon niza organizacionih problema i u zemljama iz kojih je trebalo da dođu predstave, kao i situacija u Crnoj Gori, izbor je sveden na dva programa iz Francuske, “Nestabilan”, autora Kristofa Huismana, koji preispituje krhkost umjetnika i svijeta koji ga okružuje, i “Vivisekcija kredenca”, autora Margerit Borda, Rafaela Kotena i Pjera Menijea. Predstava “Nestabilan” realizuje se u saradnji s Francuskim institutom Crne Gore i “Teatroskopom – regionalnim programom savremene scenske umetnosti”. “Vivisekcija kredenca” realizuje se, takođe,  u saradnji s “Francuskim Institutom” Crne Gore. Tu je, potom,  Češka dječija predstava (4+ godina) – “Drvena noga”, autorke Dominike Špalkove.

Prateću pozorišnu selekciju čine i tri projekta iz Crne Gore: studentska predstava “Antigona 2.0”, za koju režiju potpisuje profesor književnosti Miroslav Minić, čije se premijerno izvođenje očekuje na Festivalu, zatim predstava nastala u produkciji Kraljevskog pozorišta “Zetski dom” – “Bog masakra”, u režiji Siniše Evtimova i multimedijalni performans “Elementali”, koji kombinuje muziku, buto plesni performans i instalacije, autora Slobodanke Dabović Đurić, Bojane Popadić i Nikole Radonjića.

Pored pozorišnog programa, FIAT obiluje i raznovrsnim pratećim likovnim, književnim, muzičkim i filmskim sadržajima, te sadržajima kreativnih industrija. U okviru književnog programa, na koji smo ove godine naročito ponosni, biće organizovane promocije šest knjiga: “PoVid-19”, poezija za gledanje i slušanje, bosanskohercegovačkog autora Ahmeda Burića, promocija stručne monografije “Svijet umjetničkih profesija – drama i pozorište”, prof. mr Janka Ljumovića, promocije knjiga poezije “…Dođavola” i “Šibanje” glumaca Zorana Vujovića i Aleksandra Gavranića: promocija knjige poezije i proze “Za dah zadah” crnogorske glumice Gordane Mićunović i promocija romana “Sirene za uzbunu”, autora Nikole Nikolića. “Vidici podgoričke modernosti”, naziv je jubileja kolumne “Podgoričarenje” u Pobjedinom Magazinu “Objektiv”, čija će promocija takođe biti upriličena na Festivalu.

 U okviru ovogodišnjeg FIAT-a biće održana i konferencija “Slobodna zona – Festivali u doba korone”, koja se tematski nadovezuje na konferenciju “Festivali u doba korone”, održanu4. avgusta u Kotoru u okviru Međunarodnog festivala “KotorArt – Don Brankovi dani muzike”, u cilju daljeg razvoja i otvorenog javnog dijaloga na internacionalnom nivou. Učesnici konferencije biće direktorke i direktori festivala iz regiona, kao i istaknuti pozorišni stvaraoci: Ana Vukotić FIAT (Podgorica), Paolo Mađeli, pozorišni reditelj (Italija), Željka Udovičić Pleština, dramaturškinja (Hrvatska), Adonis Filipi Internacionalni pozorišni festival “Skampa”, Elbasan (Albanija), Ratimir Martinović “KotorArt – Don Brankovi dani muzike”, Kotor (Crna Gora), Ivan Radonjić “Festival uličnih svirača”, Nikšić (Crna Gora) i Ksenija Popović, “Barski ljetopis”, Bar (Crna Gora).

Filmski program FIAT-a ove je godine posvećen kratkoj formi i alternativnom filmu novije crnogorske produkcije: “Puna glava radosti” reditelja Branislava Milatovića, “Artist and investigator” (“Umjetnik i istražitelj”) reditelja Danila Marunovića, “Velika dostignuća”, reditelja Nikole Vučinića, “Teplice ’78”, reditelja Slavena Sošića, i “Praskozorje”, reditelja Andrije Mugoše.

Muzički program obilježiće eksperimentalni projekat filmskog reditelja Nemanje Bečanovića “metaSound”, čija se muzika oslanja na tradiciju moderne klasične muzike, od musique concrete do filmske i pozorišne avangardne muzike, a svoje uporište ima i u popularnoj muzici, prevashodno u noise-u i kraut-rocku.

Sadržaji FIAT-a biće izvođeni prevashodno na otvorenom, uz puno poštovanje mjera koje su propisali Institut za javno zdravlje i Nacionalno koordinaciono tijelo za zarazne bolesti. To su košarkaški tereni u Njegoševom parku, prostor KIC-a “Budo Tomović” – krovna terasa i hol, kao i Dabovići u Danilovgradu.

Porukom ovogodišnjeg festivala FIAT slobodna zona, sugeriše se prostor umjetničke slobode, otvorenost i sigurnost, zbog izuzetnog značaja kulture, naročito u vanrednim okolnostima.

Važno je napomenuti da zbog vanredne situacije uslovljene virusnom pandemijom, ovogodišnji FIAT neće biti takmičarskog karaktera, a svi prateći programi prenosiće se uživo, putem video platforme YouTube kao i na društvenim mrežama festivala.

Kvalitet i kredibilitet FIAT-a potvrđeni su kroz članstvo festivala u EFFE mreži (Europe for festivals, Festivals for Europe) i dobijanje oznake kvaliteta, koju mogu nositi samo festivali s posebnom umjetničkom vrijednošću i doprinosom raznovrsnoj evropskoj kulturnoj sceni. Tu oznaku FIAT je dobio kroz strog i zahtjevan aplikacioni proces, što je garancija izvanrednosti i uvažavanja festivala na međunarodnoj umjetničkoj sceni.

FIAT se realizuje pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture Crne Gore i Glavnog grada Podgorice, kao i uz pomoć drugih donatora i prijatelja.

Total dizajn festivala uradila je Suzana Pajović.